Anasayfa
Animasyon Prensipleri
Flash bir vektör grafik, animasyon ve etkileşim programıdır. Basit ve ilkel gözükmesine rağmen bayağı karışıktır. Çizimlerin yapıldığı sahneye "stage (sahne)" denir. Sahnenin üzerinde duran birkaç satırlık cetvelimsi bölümün adı "timeline" yani zaman eksenidir. Timelinenın birkaç satırdan oluşmasının sebebi flash animasyonlarımızın birden fazla katmana sahip olabilmesidir. Hareket ettirdiğiniz her nesneyi ayrı bir Layere yerleştiriyorsunuz. Bu zaman ekseninin üzerinde bulunan her bir nokta animasyonumuzun bir bir "frame"ini yani animasyonumuzun bir film karesini oluşturur. Her kare sahnedeki objelerin değişim geçirebileceği bir anı simgeler. Objelerin sizin belirlediğiniz değişimleri geçirdikleri özel Frame'lerede "keyframe" denir. Yani anahtar kare. Bütün bunların solunda "Toolbox" tabir edilen alet kutusu var ki bununla da yapmayı düşündüğünüz grafiğe uygun araçlar seçilir. Flash movie'leri yani filmleri "Scene"lerden oluşur. Yani bölümlerden oluşur ki bu bölümleri kare kare oluşturmak zorunda değilsiniz. Tweening denilen metodla bir sonraki keyframe'i birkaç frame sonrasına yerleştirdiğinizde aradaki frame'lerde objenin nerede ve nasıl olacağını flash kendi hesaplar. Ancak bunu yapabilmek için objelerin "symbol" haline getirilmeleri gerekiyor.
Rectangle (Dikdörtgen çizimi)
Dikdörtgen aleti aynı oval aleti gibidir. Çizeceğiniz dörtgenin iç rengini ve kenar renklerini modifierler sayesinde değiştirebilirsiniz. Burada bir modifier daha var bu da dörtgenin kenarını yuvarlatmaya yarar. Modifier'e bastıktan sonra karşınıza gelecek ekrana istediğiniz bir rakamı girin ve bir dörtgen çizin. Girdiğiniz rakam kadar kenarlar yuvarlatılmış olur. Eğer kare çizmek isterseniz, SHIFT tuşuna basılı tutarak çizin. Mükemmel bir kare çizmiş olursunuz.
SEMBOLLER
Symbol
Çizim için gerekli olan dersleri öğrendiğimize göre artık sembol oluşturmaya başlayabiliriz. Yeni bir sembol oluşturmak için Insert > New Symbol yada CTRL+F8'e basarak symbol properties penceresini açalım. Çizeceğimiz tüm semboller kendi kütüphanemizde toplanacaktır. Kütüphanemizi açmak için Window > Library (CTRL+L) yapalım. Aslında direkt olarak kütüphanenin üstündeki Options kısmından da Symbol properties'i açabiliriz . Burada Name kısmına oluşturacağımız sembolün ismini yazalım ki sembollerimizin sayısı arttıkça karışmasın. Behavior kısmında üç adet seçeneğimiz var. Bunlardan birincisi Graphic, yani sadece bir frame'den oluşan bir sembol; ikincisi Button, yani düğme ki bu da dört frame'den oluşur; üçüncüsü ise Movie Clip, yani bir kaç frame'den oluşan bir animasyondur. Şimdilik birincisini ele alacağız. Graphic seçeneğini işaretleyip OK dediğimiz zaman, program bize boş bir çalışma alanı daha açacaktır.
Graphic Symbol
Çizim derslerinden öğrendiğimiz tekniklerle bir sembol oluşturalım. Sembolümüzü çizdikten sonra artık sahneye geçelim. Bunun için menü çubuğu ile timeline yani zaman ekseni arasında kalan Scene 1 yazılı yere tıklamanız yeterlidir. Yaptığınız sembol sahnede olmayacak çünkü sembol artık kütüphanenin malı oldu. Ancak istediğiniz zaman bu sembolu tutup çekerek sahneye atabilirsiniz. Eğer yanlışlıkla sahnede çizerseniz nesnenizi, onu sembole çevirmek için tümünü seçip F8 (Insert > Convert to Symbol)'e basın. Şimdi buraya kadar sadece bir frame'den oluşan bir sembol yaptık. Peki neden buna ihtiyaç duyduk? Çünkü yaptığımız sembolleri birden fazla yerde kullanmak istediğimizde animasyonumuzun boyutu artmayacaktır. En önemlisi sembollerin animasyon içinde yerini değiştirmek veya rengini değiştirmek isteyebiliriz. Bunu, Flash programının kendisi aniamasyon hazırlayarak yapabilir.
Motion Tweening
Yaptığımız sembollün, animasyon sırasında yerini değiştirmek veya rengini değiştirmek yada yoktan var etmek isteyebiliriz. Şimdi boş bir sahneye yaptığımız bir sembolü koyalım. Ve istiyoruz ki, sembol sahnede ilk frame'de görünmesin, 10 frame sonra bu sembolün yeri yavaş yavaş değişsin ve tam anlamıyla görünsün. İlk önce sembolün üzerinde sağ tıklayıp Propetiesi açalım. Açılan pencerede Color effect sekmesini tıklayalım. Burada aşağı düşen menüde sırası ile Brightness yani parlaklık, Tint yani renk değişimi, Alpha yani görünürlük ve Special yani renk ve görünürlüğü bir arada yapabilen seçenekler var. Biz bunlardan şimdi Alpha yani görünürlüğü kullanacağız. Alpha seçeneğini tıklayıp, kaydırma çubuğunu sıfır değerine getirelim ve OK deyip çıkalım. Şimdi sembolümüz sahnede görünmeyecektir. Timeline yani zaman ekseni üzerinde 10. frame üzerinde sağ tıklayıp Insert Keyframe diyelim. Sahnedeki sembolümüz seçili olacak ve hala görünmeyecektir. Şimdi de sembolün yerini değiştirip alpha'sını 100 yapalım. Sembolümüzü artık görebiliyoruz. Zaman ekseninde 1. ile 10. keyframe'ler arasında herhangi bir frame'e sağ tıklayıp properties'e girelim. Açılan pencerede Tweening sekmesini seçelim. Ordanda Motion seçeneğini seçelim. Karşımıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir.
Tween Animasyonları
Şimdi burda hiç bir yere dokunmadan OK düğmesine basarsak istediğimiz almış oluruz. Ve zaman ekseninde 1. frame'den 10. frame'e uzanan bir ok görünecektir. ENTER'a basarak animasyonu seyredebilirsiniz. Eğer bu hareket etme sırasında sembolünüz bir yada bir kaç kez dönsün siterseniz, ok işaretinin olduğu frame'lerden herhangi birine sağ tıklayarak yukarıda açtığımız tweening penceresindeki Rotate seçeneğini clockwise (saat yönünde) veya counterclockwise (saatin tersi yönünde) olarak işaretleyip hemen yanındaki kutucuğa da kaç kez dönmesi gerektiğini belirtelim. Animasyon hareketleri yavaştan hızlıya doğru olsun derseniz, Easing kaydırma çubuğunu In'e yakın tutun. Tersi için Out'a yakın tutun. Eğer sembolünüzün boyutunu değiştirdiyseniz ve her frame'de değişikliği görmek isterseniz Tween scaling kutusunu işaretleyin. Animasyonu beğendiniz ama sembolün takip ettiği yolu siz belirlemek istiyorsunuz.
Add Motion Guide
Yani rehber katmanı. Yukarıda yaptığımız animasyona; şimdi buna kavisli bir yol çizerek bu yolu takip etmesini söyleyeceğiz. Layerlerin altında bulunan işretlerden soldan ikincisine tıklayarak yada Layer 1 yazısının üstünde sağ tıklayıp Add Motion Guide diyerek Guide Layerimizi açalım. Şimdi bu Guide Layer seçili iken yapacağımız çizimler animasyonda görünmeyecektir. Ve yanında hangi layerin adı yazıyorsa ona sadece yol gösterecektir. Alet kutusundan kalemi alıp kavisli bir yol çizelim. Daha sonra bu yolun tamamını seçip Modifier yada menüdeki Smooth düğmesine basarak yolu yumuşatalım. Daha yumuşamasını istiyorsanız Smooth düğmesine basmaya devam edin. Şimdi de Snap düğmesine basıp Layer 1'deki 1. frame tıklayalım. Sembolü alıp (merkezinden yakalamanız lazım) yolun başlangıcına yapıştıralım (yapışması için Snap seçili olması lazım). Son frame'e gidip sembolü yolun sonuna yapıştıralım. Ve CTRL+ENTER yapalım ki rehber yol görünmeden animasyonu izleyelim.
Shape Tweening
Bu metodla da sembol olmayan şekil yada şekil gruplarını başka şekil yada şekil gruplarına dönüştürürüz. Eğer bu şekillerin içinde yazı karakterleri var ise bu karakterleri Modify > Break Apart (CTRL+B) veya bir grup sembolü dönüştürmek istiyorsak Modify > Ungroup (CTRL+SHIFT+G) yapmamız gerekir. Aynı şekilde Motion Tweening yapmak içinde hepsini bir adet sembole dönüştürmemiz gerekir. Demek ki Motion Tween sadece bir sembolle yapılabilir. Shape Tween teknolojisini kullanmak için nesnelerin kesinlikle sembol olmamaları lazımdır. Aynı zamanda birden fazla şekil üzerinde oynayabiliriz. Şimdi sahnede bir kare çizin ve 10. frame'e bir keyframe yerleştirelim. Sahnede seçili olan kareyi silip bir daire çizelim. Ve yine arada kalan frame'lerden herhangi birine sağ tıklayarak properties'i açın. Tween sekmesindeki seçeneklerden bu sefer Shape seçeneğine basın. Hemen karşımıza gelen ekrandakileri açıklayalım. Blend Type, yani karıştırma tipi; Distributive yani dağıtarak, Angular yani açısal. Distributive ara şekilleri daha yumuşak fakat daha daha düzensiz hesaplar. Angular ise çizgi açılarını ve köşeleri daha sabit tutarak hesaplar. Köşeli nesneleri "angular" blend ile yapmanız tavsiye edilir. Easing'i zaten biliyorsunuz. Seçiminizi yaptıktan sonra basın CTRL+ENTER'a basın ve seyredin animasyonunuzu. Eğer şekilleriniz çok karmaşıksa animasyon çok bozuk çıkacaktır. Bunun önüne geçmek için 1. frame gelin ve Modify > Transform > Add Shape Hints yapın. Bu size animasyonunuzun bir köşesine yerleştirmeniz için, içinde bir harf olan ve daireden oluşan bir ipucu verecektir. CTRL+H'ye basarak ipuçlarını çoğaltın ve herbirini bir köşeye yerleştirin. Ardından son frame'e gidin ve hangi köşenin nerde olmasını istiyorsanız o harfi oraya koyun. Sırası ile tüm harfleri yerleştirin. Eğer bunu yaparken zorlanıyorsanız zaman ekseninin altındaki Onion Skin düğmelerine basarak tüm frame'leri üstüste görebilirsiniz.
KATMANLAR
Layer
Flash'ın kafa karıştıran sebeplerinden biride objelerin üst üste gelebilmesi, üstelik bütün bunların birde aynı zamana bağlı olarak frame'lerle değişmesi. Flash'ın genel kuralı, hareket ettirmeyi planladığınız her nesneyi ayrı bir layere yerleştirmek. Böylece tweening işlemleri daha doğru yapılabilir. Ayrıca ayrı katmanlara koyduğunuz objeler birbirine karışmıyor (aynı katmanda iki objeyi üst üste koyduğunuz zaman birleşiyorlar). Yeni bir layer yaratmak için, varolan layerin menüsünü açıp ( layer isminin yanındaki minik ikona tıklayarak) ınsert layer'ı seçin. Yada Insert > Layer komutunu kullanın.Layer'lerın altında bulunan en soldaki düğme de yeni bir layer ekler. Yeni layerin üstüne çift tıklayıp ismini değiştirin. Flash Photoshop gibi değildir. Her layerin ne içerdiğini göstermiyor ve keşfetmek için layerleri gizleyip yeniden gösterme işlemini yapmaya kalkışırsanız bir klikle kurtulamıyorsunuz. Bu yüzden kullandığınız her layere içerdiği nesne hakkında bir isim vermeniz size daha kolaylık sağlayacaktır.
Flash bir vektör grafik, animasyon ve etkileşim programıdır. Basit ve ilkel gözükmesine rağmen bayağı karışıktır. Çizimlerin yapıldığı sahneye "stage (sahne)" denir. Sahnenin üzerinde duran birkaç satırlık cetvelimsi bölümün adı "timeline" yani zaman eksenidir. Timelinenın birkaç satırdan oluşmasının sebebi flash animasyonlarımızın birden fazla katmana sahip olabilmesidir. Hareket ettirdiğiniz her nesneyi ayrı bir Layere yerleştiriyorsunuz. Bu zaman ekseninin üzerinde bulunan her bir nokta animasyonumuzun bir bir "frame"ini yani animasyonumuzun bir film karesini oluşturur. Her kare sahnedeki objelerin değişim geçirebileceği bir anı simgeler. Objelerin sizin belirlediğiniz değişimleri geçirdikleri özel Frame'lerede "keyframe" denir. Yani anahtar kare. Bütün bunların solunda "Toolbox" tabir edilen alet kutusu var ki bununla da yapmayı düşündüğünüz grafiğe uygun araçlar seçilir. Flash movie'leri yani filmleri "Scene"lerden oluşur. Yani bölümlerden oluşur ki bu bölümleri kare kare oluşturmak zorunda değilsiniz. Tweening denilen metodla bir sonraki keyframe'i birkaç frame sonrasına yerleştirdiğinizde aradaki frame'lerde objenin nerede ve nasıl olacağını flash kendi hesaplar. Ancak bunu yapabilmek için objelerin "symbol" haline getirilmeleri gerekiyor.
Rectangle (Dikdörtgen çizimi)
Dikdörtgen aleti aynı oval aleti gibidir. Çizeceğiniz dörtgenin iç rengini ve kenar renklerini modifierler sayesinde değiştirebilirsiniz. Burada bir modifier daha var bu da dörtgenin kenarını yuvarlatmaya yarar. Modifier'e bastıktan sonra karşınıza gelecek ekrana istediğiniz bir rakamı girin ve bir dörtgen çizin. Girdiğiniz rakam kadar kenarlar yuvarlatılmış olur. Eğer kare çizmek isterseniz, SHIFT tuşuna basılı tutarak çizin. Mükemmel bir kare çizmiş olursunuz.
SEMBOLLER
Symbol
Çizim için gerekli olan dersleri öğrendiğimize göre artık sembol oluşturmaya başlayabiliriz. Yeni bir sembol oluşturmak için Insert > New Symbol yada CTRL+F8'e basarak symbol properties penceresini açalım. Çizeceğimiz tüm semboller kendi kütüphanemizde toplanacaktır. Kütüphanemizi açmak için Window > Library (CTRL+L) yapalım. Aslında direkt olarak kütüphanenin üstündeki Options kısmından da Symbol properties'i açabiliriz . Burada Name kısmına oluşturacağımız sembolün ismini yazalım ki sembollerimizin sayısı arttıkça karışmasın. Behavior kısmında üç adet seçeneğimiz var. Bunlardan birincisi Graphic, yani sadece bir frame'den oluşan bir sembol; ikincisi Button, yani düğme ki bu da dört frame'den oluşur; üçüncüsü ise Movie Clip, yani bir kaç frame'den oluşan bir animasyondur. Şimdilik birincisini ele alacağız. Graphic seçeneğini işaretleyip OK dediğimiz zaman, program bize boş bir çalışma alanı daha açacaktır.
Graphic Symbol
Çizim derslerinden öğrendiğimiz tekniklerle bir sembol oluşturalım. Sembolümüzü çizdikten sonra artık sahneye geçelim. Bunun için menü çubuğu ile timeline yani zaman ekseni arasında kalan Scene 1 yazılı yere tıklamanız yeterlidir. Yaptığınız sembol sahnede olmayacak çünkü sembol artık kütüphanenin malı oldu. Ancak istediğiniz zaman bu sembolu tutup çekerek sahneye atabilirsiniz. Eğer yanlışlıkla sahnede çizerseniz nesnenizi, onu sembole çevirmek için tümünü seçip F8 (Insert > Convert to Symbol)'e basın. Şimdi buraya kadar sadece bir frame'den oluşan bir sembol yaptık. Peki neden buna ihtiyaç duyduk? Çünkü yaptığımız sembolleri birden fazla yerde kullanmak istediğimizde animasyonumuzun boyutu artmayacaktır. En önemlisi sembollerin animasyon içinde yerini değiştirmek veya rengini değiştirmek isteyebiliriz. Bunu, Flash programının kendisi aniamasyon hazırlayarak yapabilir.
Motion Tweening
Yaptığımız sembollün, animasyon sırasında yerini değiştirmek veya rengini değiştirmek yada yoktan var etmek isteyebiliriz. Şimdi boş bir sahneye yaptığımız bir sembolü koyalım. Ve istiyoruz ki, sembol sahnede ilk frame'de görünmesin, 10 frame sonra bu sembolün yeri yavaş yavaş değişsin ve tam anlamıyla görünsün. İlk önce sembolün üzerinde sağ tıklayıp Propetiesi açalım. Açılan pencerede Color effect sekmesini tıklayalım. Burada aşağı düşen menüde sırası ile Brightness yani parlaklık, Tint yani renk değişimi, Alpha yani görünürlük ve Special yani renk ve görünürlüğü bir arada yapabilen seçenekler var. Biz bunlardan şimdi Alpha yani görünürlüğü kullanacağız. Alpha seçeneğini tıklayıp, kaydırma çubuğunu sıfır değerine getirelim ve OK deyip çıkalım. Şimdi sembolümüz sahnede görünmeyecektir. Timeline yani zaman ekseni üzerinde 10. frame üzerinde sağ tıklayıp Insert Keyframe diyelim. Sahnedeki sembolümüz seçili olacak ve hala görünmeyecektir. Şimdi de sembolün yerini değiştirip alpha'sını 100 yapalım. Sembolümüzü artık görebiliyoruz. Zaman ekseninde 1. ile 10. keyframe'ler arasında herhangi bir frame'e sağ tıklayıp properties'e girelim. Açılan pencerede Tweening sekmesini seçelim. Ordanda Motion seçeneğini seçelim. Karşımıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir.
Tween Animasyonları
Şimdi burda hiç bir yere dokunmadan OK düğmesine basarsak istediğimiz almış oluruz. Ve zaman ekseninde 1. frame'den 10. frame'e uzanan bir ok görünecektir. ENTER'a basarak animasyonu seyredebilirsiniz. Eğer bu hareket etme sırasında sembolünüz bir yada bir kaç kez dönsün siterseniz, ok işaretinin olduğu frame'lerden herhangi birine sağ tıklayarak yukarıda açtığımız tweening penceresindeki Rotate seçeneğini clockwise (saat yönünde) veya counterclockwise (saatin tersi yönünde) olarak işaretleyip hemen yanındaki kutucuğa da kaç kez dönmesi gerektiğini belirtelim. Animasyon hareketleri yavaştan hızlıya doğru olsun derseniz, Easing kaydırma çubuğunu In'e yakın tutun. Tersi için Out'a yakın tutun. Eğer sembolünüzün boyutunu değiştirdiyseniz ve her frame'de değişikliği görmek isterseniz Tween scaling kutusunu işaretleyin. Animasyonu beğendiniz ama sembolün takip ettiği yolu siz belirlemek istiyorsunuz.
Add Motion Guide
Yani rehber katmanı. Yukarıda yaptığımız animasyona; şimdi buna kavisli bir yol çizerek bu yolu takip etmesini söyleyeceğiz. Layerlerin altında bulunan işretlerden soldan ikincisine tıklayarak yada Layer 1 yazısının üstünde sağ tıklayıp Add Motion Guide diyerek Guide Layerimizi açalım. Şimdi bu Guide Layer seçili iken yapacağımız çizimler animasyonda görünmeyecektir. Ve yanında hangi layerin adı yazıyorsa ona sadece yol gösterecektir. Alet kutusundan kalemi alıp kavisli bir yol çizelim. Daha sonra bu yolun tamamını seçip Modifier yada menüdeki Smooth düğmesine basarak yolu yumuşatalım. Daha yumuşamasını istiyorsanız Smooth düğmesine basmaya devam edin. Şimdi de Snap düğmesine basıp Layer 1'deki 1. frame tıklayalım. Sembolü alıp (merkezinden yakalamanız lazım) yolun başlangıcına yapıştıralım (yapışması için Snap seçili olması lazım). Son frame'e gidip sembolü yolun sonuna yapıştıralım. Ve CTRL+ENTER yapalım ki rehber yol görünmeden animasyonu izleyelim.
Shape Tweening
Bu metodla da sembol olmayan şekil yada şekil gruplarını başka şekil yada şekil gruplarına dönüştürürüz. Eğer bu şekillerin içinde yazı karakterleri var ise bu karakterleri Modify > Break Apart (CTRL+B) veya bir grup sembolü dönüştürmek istiyorsak Modify > Ungroup (CTRL+SHIFT+G) yapmamız gerekir. Aynı şekilde Motion Tweening yapmak içinde hepsini bir adet sembole dönüştürmemiz gerekir. Demek ki Motion Tween sadece bir sembolle yapılabilir. Shape Tween teknolojisini kullanmak için nesnelerin kesinlikle sembol olmamaları lazımdır. Aynı zamanda birden fazla şekil üzerinde oynayabiliriz. Şimdi sahnede bir kare çizin ve 10. frame'e bir keyframe yerleştirelim. Sahnede seçili olan kareyi silip bir daire çizelim. Ve yine arada kalan frame'lerden herhangi birine sağ tıklayarak properties'i açın. Tween sekmesindeki seçeneklerden bu sefer Shape seçeneğine basın. Hemen karşımıza gelen ekrandakileri açıklayalım. Blend Type, yani karıştırma tipi; Distributive yani dağıtarak, Angular yani açısal. Distributive ara şekilleri daha yumuşak fakat daha daha düzensiz hesaplar. Angular ise çizgi açılarını ve köşeleri daha sabit tutarak hesaplar. Köşeli nesneleri "angular" blend ile yapmanız tavsiye edilir. Easing'i zaten biliyorsunuz. Seçiminizi yaptıktan sonra basın CTRL+ENTER'a basın ve seyredin animasyonunuzu. Eğer şekilleriniz çok karmaşıksa animasyon çok bozuk çıkacaktır. Bunun önüne geçmek için 1. frame gelin ve Modify > Transform > Add Shape Hints yapın. Bu size animasyonunuzun bir köşesine yerleştirmeniz için, içinde bir harf olan ve daireden oluşan bir ipucu verecektir. CTRL+H'ye basarak ipuçlarını çoğaltın ve herbirini bir köşeye yerleştirin. Ardından son frame'e gidin ve hangi köşenin nerde olmasını istiyorsanız o harfi oraya koyun. Sırası ile tüm harfleri yerleştirin. Eğer bunu yaparken zorlanıyorsanız zaman ekseninin altındaki Onion Skin düğmelerine basarak tüm frame'leri üstüste görebilirsiniz.
KATMANLAR
Layer
Flash'ın kafa karıştıran sebeplerinden biride objelerin üst üste gelebilmesi, üstelik bütün bunların birde aynı zamana bağlı olarak frame'lerle değişmesi. Flash'ın genel kuralı, hareket ettirmeyi planladığınız her nesneyi ayrı bir layere yerleştirmek. Böylece tweening işlemleri daha doğru yapılabilir. Ayrıca ayrı katmanlara koyduğunuz objeler birbirine karışmıyor (aynı katmanda iki objeyi üst üste koyduğunuz zaman birleşiyorlar). Yeni bir layer yaratmak için, varolan layerin menüsünü açıp ( layer isminin yanındaki minik ikona tıklayarak) ınsert layer'ı seçin. Yada Insert > Layer komutunu kullanın.Layer'lerın altında bulunan en soldaki düğme de yeni bir layer ekler. Yeni layerin üstüne çift tıklayıp ismini değiştirin. Flash Photoshop gibi değildir. Her layerin ne içerdiğini göstermiyor ve keşfetmek için layerleri gizleyip yeniden gösterme işlemini yapmaya kalkışırsanız bir klikle kurtulamıyorsunuz. Bu yüzden kullandığınız her layere içerdiği nesne hakkında bir isim vermeniz size daha kolaylık sağlayacaktır.
